بررسی مبانی تفسیری علامه طباطبایی(ره)
نشست علمی پژوهشی با موضوع بررسی مبانی تفسیری علامه طباطبایی(ره) با حضور استاد بزرگوار سرکارخانم دکتر راضیه شیرینی به صورت مشترک بین مدارس علمیه الزهراء سلام الله علیهای ارومیه وشاهین دژ سطح 2و 3به صورت مجازی ودربستر سامانه سیما برگراز شد .
خانم شیرینی در ابتدا به توضیح معنای مبانی پرداخته وفرمودند:مبانی از ریشه بناگرفته شده به معنای ساختمان اساس و بنیان یک چیز می باشد اگر مبنا تغییر کند همه چیز آن بحث تغییر میکند مبانی تفسیری پیش فرض ها و اصول موضوعه و باورهای اعتقادی است که مفسر با پذیرش آنها به تفسیر قرآن میپردازد پیشفرضهای ثابت که در ذهن خودش دارد و این پیش فرض های ثابت در رویکرد تفسیری آن مفسر دخالت دارد
مفسران مبانی خودرا یا صراحتاً در مقدمه تفسیر خودشان ذکر کردند یا در لابلای تفسیر آیات می توان اعتقاد مفسران را کشف کرد یا با مطالعه چگونگی برخورد مفسر با عناصری که دخالت دارند در چگونگی تفسیر آیات می توان دریافت کرد
ایشان در ادامه بیان داشتند:مبانی فکری علامه تاثیر بسزایی در تفسیر قرآن داشته است .به اعتقاد علامه طباطبایی قرآن را فقط به روایات میتوان تفسیر کرد تفسیر را طبق روایات موجود انجام می دهند اگر در برخی آیات روایت نداشته باشد پس در آن مورد سکوت می کند
شیرینی افزود:علامه طباطبایی برای اثبات عدم تحریف قرآن روایات را دلیل آوردند و گفتند که اگر قرآن تحریف شده بود درستی و نادرستی روایات را نمی توانستیم با عرضه به قرآن استناد کنیم و همچنین علامه طباطبایی اعتقاد دارند که فهم قرآن عمومی است همه انسان ها توانایی درک قرآن را دارند همه انسانها نه فقط عالمان اگر شرایط درک را داشته باشند و دلیلش این است که قرآن برای همین مردم نازل شده است هر پژوهشگری با تدبر در آنها می تواند درک کند
استاد حوزه گفت :علامه طباطبایی ظاهر قرآن را حجت میداند و در تفسیر آیات ظاهر قرآن را مبنا قرار می دهند چون دلیلی از خارج وجود ندارد که ظاهررا حجت ندانیم پس ظواهر قرآن را حجت دانستند و در تفسیر قرآن نیز طبق همین مبنا عمل کردند اصالت را به ظاهر آیه میدهند و در تفسیر و تشریح ظاهر آیه را حفظ میکند همین مبنا باعث شده از تفسیر به رای دور بمانند همچنین کشف و شهود دخالت در تفسیر قرآن ندارد
خانم شیرینی در ادامه افزود: مبنای دیگری که علامه به آن قائل هستند قائل به حجیت عقل میباشد علامه عقل را مجاز در تفسیر قرآن میداند و در تفسیر خود اجتهاد کردند
واژه عقل چندین بار در قرآن استفاده شده و خداوند ارزش زیادی به تحقیق و تفکر قائل شده است
و در قرآن در آیات زیادی به اندیشیدن و تعقل دعوت کرده است تفسیر ایشان تفسیر اجتهادی هست و عقل را دخالت دادند اما مباحث روایی ادبی عرفانی و غیره دخالت داده شده راهمه موارد را با عقل خودشان ارتباط دادند خداوند بهترین کلمات و عبارات را در قرآن به کار بردند با توجه به این مطلب که قرآن در بهترین جایگاه خود قرار گرفته علامه تفسیر خود را با توجه به این مطلب و توجه به عبارات و واژه هابه صورت روش قرآن به قرآن مطرح کردند و اصلی ترین شیوه را همین شیوه دانست
علامه طباطبایی در مورد مبانی صدور اعتقاد دارند که صدور آیات از طرف خداوند قطعی و مسلم است یعنی اعتقاد دارند که تمامی آیات قرآن قطعی صدور هستند از سوی خداوند و این جزو مبانی شناسنامهای هست و همچنین اعتقاد دارند به الهی بودن الفاظ قرآن کریم الفاظ از سوی خداوند به پیامبر نازل شده و همچنین اعتقاد به عدم تحریف قرآن قائل هستند همین تفکر به مبنای تفسیری قرآن به قرآن علامه تایید داشته است
در آخر ایشان بیان داشت: علامه در تفسیر خود به این مبنا ها قائل هستند و در تفسیر خود این مبناها را رعایت میکند موارد فوق اساس و پایه کار علامه طباطبایی محسوب میشود و علامه با همین پیشفرض ها تفسیر قرآن خود را نوشتند تفسیر ایشان در زمره بزرگترین تفاسیر مطرح جهان می باشد نه تنها در میان شیعه بلکه علمای اهل سنت نیز بر همین عقیده می باشند.